راهنمای جامع خرید موتور سیکلت پیک موتوری
می‌خواهید یک کار موقت را شروع کنید و بدتان نمی‌آید شغل پیک موتوری را امتحان کنید؟ کاری که به بهانه‌ی آن می‌توانید یک وسیله‌ی نقلیه جدید هم صاحب شوید. اصلا می‌توانیم تصور کنیم که شما می‌خواهید به عنوان یک شغل تمام‌وقت وارد کار پیک موتوری شوید. در هر صورت به یک موتور سیکلت خوب و کار‌راه‌انداز نیاز خواهید داشت و خریدن موتور سیکلت هم که برای خودش عالمی دارد. در چنین عالمی باید بدانید که چه کسی چه‌کاره است و کدام جنس ارزش خریدن دارد. با راهنمای خرید موتور سیکلت پیک موتوری ما همراه باشید تا یک موتور سیکلت خوب زیر پایتان بیندازیم و تا عمر دارید به جان ما دعا کنید!
نوع موتور سیکلت محبوب‌تان را مشخص کنید
انواع مختلفی از موتور سیکلت در بازار وجود دارد و برای کارهای عادی، هر نوعی از آنها را می‌توان خرید؛ اما برای موتور سیکلت پیک موتوری نمی‌توان از تمام آنها استفاده کرد. محبوب‌ترین نوع موتور سیکلت در بین پیک‌های موتوری، موتور سیکلت استریت (Street) یا خیابانی است و می‌توان اسکوترها را هم به انواع محبوب اضافه کرد. منظور از اسکوتر، همان موتورسیکلت‌هایی هستند که بین فرمان و جای نشستن آنها خالی است و از این فضای خالی برای استراحتگاه پا استفاده می‌شود. در اسکوترها، پاهای فرد موتورسوار در دو طرف بدنه‌ی موتور سیکلت قرار نمی‌گیرد و حفظ تعادل در آنها خیلی راحت است. سوار کردن باکس پیک موتوری روی موتورهای خیابانی کار ساده‌ای است؛ اما بستن یک باکس روی موتور اسکوتری کمی سخت و بدقلق است و می‌تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد. سایز جای نشستن در موتور سیکلت اسکوتری کوچک است و ترک‌بند خاصی هم نمی‌توان روی آنها نصب کرد. به همین دلیل است که اسکوترها به درد پیک موتوری نمی‌خورند. مطمئنا انواع دیگری از موتور سیکلت هم در بازار وجود دارند که جزو انواع محبوب در بین پیک‌های موتوری نیستند. مثلا موتورهای بیابانی که به تریل معروف هستند یا کروزها و موتورهای ریسینگ هم جزو انواع موتور سیکلت موجود در بازار ایران هستند؛ ولی هیچ‌کس از آنها برای کار پیک موتوری استفاده نمی‌کند. می‌دانید مثل چیست؟ مثل این است که با یک بی ام و 730Li وارد کار حمل مسافر در آژانس شوید! خب این کار مضحکی است. موتور سیکلت خیابانی بهترین نوع برای موتور سیکلت پیک موتوری است.
حجم موتور را حتما باید بدانید
یکی از فاکتورهای مهمی که در قیمت‌گذاری موتور سیکلت تاثیرگذار است، حجم موتور (Engine) آن است. حجم موتور بر اساس معیاری به نام سی‌سی (CC) سنجیده می‌شود و نشان‌دهنده‌ی حجم مجموع سیلندرهای درون آن موتور است. هر موتور سیکلت با یک حجم موتور مشخص روانه‌ی بازار می‌شود و در هنگام خرید یک موتور سیکلت، باید دانست که آن موتور سیکلت چند سی‌سی است. عدد حجم موتور علاوه بر اینکه با قدرت موتور سیکلت شما رابطه‌ی مستقیم دارد، نشان‌دهنده‌ی میزان مصرف سوخت در آن هم هست؛ یعنی حجم موتور بیشتر به معنای مصرف سوخت بیشتر است. بنابراین منطقی است که موتور سیکلت پیک موتوری مصرف کمی داشته باشد. معمولا پیک‌های موتوری به سمت موتور سیکلتی می‌روند که هم کم‌خرج باشد و هم مصرف کمی داشته باشد. از قدیمالایام یک موتور سیکلت هوندا با نام CG125 در ایران وجود داشت که جوان‌ها با آن عشق‌بازی می‌کردند. محبوبیت این موتور سیکلت باعث شد تا حتی بعد از خارج شدن این مدل از خط تولید هوندا، باز هم شرکت‌های ایرانی از خیر آن نگذرند و در قالب نام‌های تجاری شناخته شده و نشده به تولید آن ادامه دهند. این موتور سیکلت همان‌طور که از نام‌اش برمی‌آید، از نوع 125 سی‌سی است و تمام تعمیرکارهای موتور سیکلت با تعمیر آن آشنایی دارند. مدل‌های دیگری از موتور سیکلت که به تازگی وارد بازار ایران شده‌اند و در بین پیک‌های موتوری محبوب هستند، حجم موتور 150 یا 180 سی‌سی دارند. آن موتورهایی که با نام آپاچی و پالس و موارد مشابه فروخته می‌شوند، در همین محدوده‌ی حجمی قرار می‌گیرند. عملا استفاده از موتورهای قوی‌تر از این برای شغل پیک موتوری اقتصادی نخواهد بود. موتورهای اسکوتری جدید هم در حجم 110 سی‌سی موجود هستند که مصرف کمی دارند و بخشی از محبوبیت آنها به دلیل هم مصرف کم است.
حجم باک بنزین مهم است
برای یک پیک موتوری مهم است که موتورسیکلت‌اش کم‌مصرف باشد و حداکثر روزانه به یک باک بنزین نیاز داشته باشد. به همین دلیل، موتور سیکلت پیک موتوری باید حجم باک خوبی داشته باشد تا فرد را از پر کردن چندباره‌ی باک راحت کند. موتورهای ویگو خیلی باک کوچکی دارند و تنها 4 لیتر بنزین در باک آنها جا می‌شود. درست است که ویگو موتور سیکلت کم‌مصرفی است؛ اما چنین باکی تحت هر شرایطی به سرعت خالی می‌شود. در مقابل موتورهای خانواده CG باک 9 تا 10 لیتری دارند و کمی بهتر جوابگوی نیازهای یک پیک موتوری هستند. در مدل‌های دیگر موتور سیکلت خیابانی، شاهد استفاده از باک‌هایی بین 12 تا 14 لیتر هستیم. این باک‌ها بیشترین سایز قابل انتخاب در بین موتورسیکلت‌های مناسب برای پیک موتوری هستند. در انتخاب موتور سیکلت پیک موتوری به حجم باک دقت داشته باشید.
دنده‌ای باشد یا اتوماتیک؟
موتور سیکلت اسکوتری یک مزیت عمده نسبت به موتور سیکلت خیابانی دارد. در اسکوترها معمولا خبری از کلاچ نیست و بعضی از آنها حتی نیازی به تعویض دنده هم ندارند. استفاده از موتور سیکلت اسکوتری برای کسی که تا حالا تجربه‌ی موتورسواری نداشته، بهترین انتخاب است. البته گاهی موتورسوارهای قدیمی هم ترجیح می‌دهند از دردسرهای دنده عوض کردن فاصله بگیرند و تنها با گاز دادن موتورسواری کنند. چیزی در مایه‌های مهاجرت از خودروی دنده‌ای به خودروی اتوماتیک در مورد موتورسیکلت‌ها هم وجود دارد. این موضوع مخصوصا در شهرهای شلوغی مثل تهران خیلی خودش را نشان می‌دهد. در هر حال استفاده از یک موتور سیکلت تمام اتوماتیک می‌تواند شرایط کار برای یک پیک موتوری را خیلی خیلی آسان کند.
راستی این نکته را هم اضافه می‌کنیم که سلطان موتورهای اسکوتری در بازار ایران، وسپا پریماورا است و بعد از آن موتور سیکلت هوندا ویو (Honda Wave) در جایگاه دوم قرار می‌گیرد. وسپا که به دلیل قیمت نجومی و چهره‌ی معصومانه‌اش اصلا به درد کار در پیک موتوری نمی‌خورد. اما ویو را خیلی‌ها در ایران می‌پرستند و روی کارکرد مردانه‌ی آن قسم می‌خورند. به همین دلیل است که خیلی از موتورسیکلت‌ها از جمله رادیسون به دلیل شباهت ظاهری به هوندا ویو، به موتور سیکلت طرح ویو معروف شده‌اند. یکی از موتورهای اسکوتری معروف در بازار ایران هم ویگو یا وگو (Wego) نام دارد. این موتور سیکلت که مربوط به برند تی وی اس (TVS) است، از خوب‌های طرح اسکوتری است. به همین دلیل، برندهای زیادی از روی آن کپی کرده‌اند و در بازار هم آنها را با نام طرح ویگو (شاید هم طرح وگو) می‌شناسند. خواستیم کمی اطلاعات بازاری به شما انتقال داده باشیم!
برقی حال می‌کنید یا بنزینی؟
در چند سال اخیر علاوه بر موتور سیکلت بنزینی، شاهد موتورهای برقی هم در بازار داخلی هستیم. موتورهای برقی کاملا بی‌سروصدا کار می‌کنند و هیچ‌گونه آلودگی برای محیط زیست ندارند. اما جای تعجب است که چرا با این وجود، هنوز آن‌قدرها که باید و شاید مورد استقبال افراد و حاکمیت قرار نگرفته‌اند و از آنها استقبال نمی‌شود. موتور سیکلت برقی با استفاده از یک موتور الکتریکی کار می‌کند و سوخت مورد نیاز آنها برق شهری است که درون یک باتری پرظرفیت ذخیره می‌شود. باتری موتورسیکلت‌های برقی به اندازه‌ای هست که یک روز کامل را دوام بیاورد و می‌توان به عنوان یک موتور کامل روی آنها حساب کرد. شب‌ها در منزل می‌توانید موتور سیکلت را در پارکینگ به شارژ بزنید و آن را برای استفاده در روز آینده آماده کنید. تنها ایرادی که می‌توان به موتورهای برقی وارد دانست، قدرت کم آنها است. البته آن هم در صورتی است که بخواهید آنها را در کنار موتورهای بنزینی قرار دهید و مقایسه‌ای بین این دو انجام دهید. درست است که نمی‌توان دو یا سه‌ترک سوار موتورهای برقی شد؛ اما زمانی که صحبت از جابجایی بار و بسته در میان باشد، این موتورهای بی‌آزار خیلی هم خوب جواب می‌دهند.
به سال ساخت دقت کنید
موتورهایی که در ایران تولید می‌شوند، سال ساخت ایرانی دارند؛ یعنی در سند مالکیت آنها یک سال شمسی قید می‌شود. وقتی می‌خواهید چنین موتورهایی را به عنوان موتور سیکلت پیک موتوری بخرید، حتما به سال ساخت آنها دقت داشته باشید. یعنی بپرسید که این موتور مدل چه سالی است؟ با پرسیدن این سوال فروشنده خودش متوجه می‌شود که منظورتان چیست و سریع جواب را اعلام می‌کند. موتورهای خارجی که وارداتی هستند، با سال ساخت میلادی معرفی می‌شوند. طبیعی است که کمتر کسی حاضر می‌شود یک موتور ژاپنی، انگلیسی، ایتالیایی یا هر جای دیگر را برای استفاده به عنوان موتور سیکلت پیک موتوری انتخاب کند. چنین کاری واقعا بعید و به دور از عقل است. می‌دانید چرا؟ به همان دلیلی که در مثال بی ام و به آن اشاره کردیم.
کیلومتر موتور سیکلت را بررسی کنید
اگر موتور سیکلت دست دوم می‌خرید، حتما بررسی کنید که میزان کارکرد آن چقدر است. برای اشاره کردن به کارکرد از اصطلاح کیلومتر هم استفاده می‌کنند؛ مثلا می‌گویند کیلومتر این موتور سیکلت 5 هزار است. اگر موتورتان را صفرکیلومتر یا به قول بازاری‌ها خشک می‌خرید که هیچ؛ اما اگر وارد بازار خرید موتور سیکلت دست دوم می‌شوید، فراموش نکنید که خرید موتور سیکلت با کیلومتر بالای 10 هزار اصلا به صرفه نیست. در صورتی که می‌خواهید یک موتور سیکلت با کارکرد بالای 10 هزار بخرید، حتما آن را پیش یک تعمیرکار حرفه‌ای ببرید و ببینید که اشکال حادی نداشته باشد. اگر هم که برایتان محرز شده که حسابی خرج دارد، یا به کلی بی‌خیال آن شوید یا اینکه آن را به کمترین قیمت ممکن بخرید.
لوازم جانبی باید راحت پیدا شوند
یکی از چیزهایی که در خرید موتور سیکلت پیک موتوری و کلا هر نوع موتور سیکلت دیگری باید مدنظر قرار دهید، لوازم جانبی است. یک موتور سیکلت در طول عمر عادی‌اش به قطعات یدکی نیاز دارد و چیزهای مثل فلاپ بغل، آینه، چراغ‌ها و لنت ترمز آن باید به راحتی در بازار پیدا شوند. بازار قطعات یدکی در ایران وضع خوبی ندارد و در صورتی که موتور سیکلت شما کمی با عرف بازار فاصله داشته باشد، مجبور خواهید بود تا هزینه‌های به مراتب بیشتری را برای برگرداندن وسیله‌ی زیرپایتان به شرایط عادی انجام دهید. راست‌اش را بخواهید، قانون دقیقی در این باره وجود ندارد و نمی‌توان گفت کدام‌یک از این موتورها از لحاظ هزینه قطعات یدکی و لوازم جانبی اقتصادی‌تر هستند. اما می‌توان به یک قانون کلی در این زمینه اشاره کرد. با توجه به تحریم‌هایی که به صورت قطع و وصل‌شونده مردم ایران را اذیت می‌کنند، بهتر است موتور سیکلتی بخرید که در ایران تولید می‌شود یا اینکه کشور سازنده‌اش با ایرانی‌ها رابطه‌ی خوبی دارد. هندی‌ها سال‌ها است که با 2 برند تی وی اس و باجاج (BAJAJ) در بازار ایران حضور دارند و حسابی جای پای خودشان را محکم کرده‌اند. پس منطقی است که برای خرید موتور سیکلت پیک موتوری، این برندها را در صدر لیست انتخاب‌هایتان قرار دهید. اگر هم از برندهای ایرانی استفاده می‌کنید، خیال‌تان تا همیشه از بابت تامین لوازم یدکی ارزان راحت خواهد بود.
مراکز خرید کجا است؟
زمانی که تصمیم به خرید موتور سیکلت می‌گیرید، حتما ابتدا سری به سایت‌های اینترنتی بزنید. در ایران استفاده از دیوار و شیپور برای به دست آوردن مظنه‌ی قیمت هر چیزی رایج است و فروشندگان موتور سیکلت هم خیلی از این دو سایت تبلیغ اینترنتی استفاده می‌کنند. اما دو سایت‌های اینترنتی باما و رکاب هم در این زمینه فعالیت می‌کنند که فعالیت تخصصی‌تری روی موتور سیکلت و خودرو دارند و می‌توان فیلترهای دقیق‌تری روی آنها دید. این سایت‌ها در بیشتر مواقع می‌توانند دید درستی از وضعیت قیمتی بازار به شما بدهند؛ اما نقش آنها در آشفته کردن قیمتی بازار هم قابل انکار نیست و به همین دلیل بهتر است تنها به آنها اکتفا نکنید. کاری که انجام می‌دهید باید ترکیبی از تحقیق در بازار و اینترنت باشد. در نهایت حتما باید از یک کارشناس خبره هم برای بررسی کردن انتخابی که داشته‌اید استفاده کنید. این کار یک کار تخصصی است و اگر در آن تجربه ندارید، اصلا بد نیست که از یک نفر آدم متخصص کمک بگیرید.